مرکز پژوهش‌های مجلس ایران ضمن بررسی وضعیت تعطیلات و خسارت های ناشی از آن، "طرح ساماندهی تعطیلات رسمی در ایران" را ارائه کرده است.

در این گزارش تاکید شده که تعطیلات در ایران نسبت به بقیه دنیا کم است "اما آنچه باعث شده است که این تعداد اندک تعطیلات به عنوان چالشی جدی در جامعه مطرح شود، پدیده بین التعطیلی ناشی از تعطیلات و زیان های اقتصادی مترتب بر آن است که به اقتصاد ملی وارد می شود."

مرکز پژوهش‌های مجلس با اشاره به کسانی که معتقدند ایران دارای بیشترین میزان تعطیلی در جهان است نوشته که "در این دیدگاه تعطیلات رسمی و تعطیلات پایان هفته از یکدیگر تفکیک و ایران به لحاظ تعطیلات رسمی با دیگر کشورهای جهان مقایسه شده و بدین ترتیب دارای بیشترین تعطیلات در جهان اعلام شده است."

به نوشته مرکز پژوهش‌های مجلس، این گروه تعطیلات را معادل اصطلاح"Holiday" گرفته و آن را مبنای محاسبه و شمارش تعطیلات قرار می دهند که با این حساب تعطیلات ایران بدون در نظر گرفتن تعطیلات آخر هفته، ۲۵ روز است.

این مرکز وابسته به مجلس ایران می نویسد که "معادل دقیقتر اصطلاح Holiday یوم الله است نه تعطیلات؛ به همین خاطر این اصطلاح در سایر کشورها معادل روزهایی است که به دلایل مذهبی و مقدس به طور رسمی تعطیل شده اند."

در مقابل این گروه از منتقدان بالا بودن تعطیلات، گروهی هم هستند که می گویند "ایران دارای کمترین روزهای تعطیل در جهان است. آنها تفکیک میان تعطیلات رسمی و تعطیلات پایان هفته را نمی پذیرند و باورشان بر این است که میان این دو نوع تعطیلات به لحاظ ماهیت تفاوتی وجود ندارد."

محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور در این دسته قرار دارد و معتقد است که ایران به لحاظ تعطیلات غیر از "کشوری در خلیج عدن" دارای کمترین تعطیلات است.

این سخنان آقای احمدی نژاد در پاسخ به کسانی است که به گفته وی "می گفتند دولت نهم و دهم تعطیلات زیادی را به کشور تحمیل کرده و با محاسبات غلطی آن را عاملی برای زیان دیدن کشور اعلام می کردند."

مشکل استفاده از دو تقویم قمری و شمسی

آخر هفته ها در ایران یک روز جمعه تعطیل است و بسیاری از ادارات و نهادهای دولتی و غیر دولتی در روزهای پنج شنبه کار می کنند و مرکز پژوهش‌های مجلس می نویسد که برای بررسی میزان تعطیلات "باید کل تعطیلات کشور اعم از پایان هفته با کل تعطیلات در سایر کشورها مقایسه شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد ایران دارای کمترین تعطیلات در جهان خواهد بود."

در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، تعطیلات دو کشور ایران و بریتانیا مقایسه شده و آمده که اگر تعطیلات دو کشور بدون پایان هفته محاسبه شود ایران دارای ۲۵ روز تعطیلی و بریتانیا دارای ۱۲ روز تعطیلی خواهد اما اگر این تعطیلات با تعطیلات آخر هفته جمع شود تعطیلات ایران در سال به ۷۷ روز می رسد در حالی که تعطیلات در بریتانیا ۱۱۶ روز است.

مشکل این مقایسه این است که آیا ساعت کار مفید ایران با کشوری مانند بریتانیا قابل مقایسه است؟ مرکز پژوهش‌های مجلس در پاسخ به این پرسش می‌نویسد که "ساعت کار مفید در ایران نسبت به سایر مناطق دنیا قابل مقایسه نیست. در خوش بینانه ترین برآورد ساعت کار مفید در ایران دو ساعت است و در کشورهای پیشرفته دنیا در بدبینانه ترین برآورد این رقم به پنج ساعت می رسد."

محاسبه این مرکز تحقیقاتی وابسته به مجلس نشان می دهد که در چنین وضعیتی "کشورهای پیشرفته از ۴۴ ساعت کار در هفته ۲۸ ساعت کار مفید انجام می دهند، در ایران این رقم ۱۱ ساعت است."

مرکز پژوهشهای مجلس نوشته که مشکل اصلی تعطیلات در ایران تبعیت تعطیلات رسمی از دو تقویم قمری و شمسی است.

اما مشکل در ایران بنابر نظر کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس فقط کم یا زیاد بودن تعطیلات نیست "بلکه علت اصلی این امر تبعیت تعطیلات رسمی از دو تقویم قمری و شمسی است که به دلیل گردش ماه قمری تداخل و تدوام تعطیلات و پیچیده شدن برنامه ریزی و مدیریت در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایجاد می شود."

مشکل این است که پانزده روز از مجموع تعطیلات بیست و پنج روزه در ایران مذهبی است و در هر ماه قمری حداقل یک تعطیلی وجود دارد. "چالش اصلی تعطیلات در کشور توالی تعطیلات رسمی (مذهبی، ملی و حکومتی) با تعطیلات پایان هفته و ایجاد پدیده بین التعطیلی در کشور است."

گزارشها نشان می دهد که تعطیلات در قبل از انقلاب در سال ۱۳۵۷ تنها ۱۶ روز بود که ۱۱ روز تعطیل مذهبی و پنج روز تعطیلی ملی بود، اما پس از انقلاب، تعطیلات در ایران به ۲۵ روز افزایش یافت که پانزده روز آن تعطیلی مذهبی است.

طرح پیشنهادی ساماندهی تعطیلات

پیش نویس طرح "ساماندهی تعطیلات رسمی کشور" پیشنهاداتی را در مورد برخی تعطیلات مذهبی و ملی ارائه می دهد مثلا می گوید که روز "ولادت امام رضا" امام هشتم شیعیان فقط در استان خراسان رضوی و روز "شهادت امام صادق" امام ششم شیعیان و حضرت فاطمه در استان قم تعطیل رسمی شود.

در باره تعطیلی روز ۲۹ اسفند، روز ملی شدن صنعت نفت، نیز پیشنهاد شده که به جای تعطیلی کامل "نیمه تعطیل و ساعت کاری تا ۱۲ ظهر" باشد.

در این طرح پیشنهاد شده که روز ۱۱ اردیبهشت فقط برای کارگران تعطیل محسوب شود.

برای حل مشکل بین التعطیلی نیز پیشنهاد شده که اگر یک روز کاری در میان دو تعطیلی قرار بگیرد "دولت مجاز است با اطلاع رسانی قبلی آن روز را تعطیل اعلام نماید."

در سال‌های اخیر آقای احمدی نژاد بخشی از ساعات کار ادارات را در روزهای ماه رمضان نیز کم کرده است ولی برخی معتقدند این کار به زیاد اقتصاد کشور است.

آقای احمدی نژاد در پاسخ به این افراد می گوید که "تجربه ما نشان می دهد که وقتی دو تا سه ساعت از ساعت کاری در ماه رمضان کاهش می یابد بازدهی افراد در ادارات افزایش می یابد."

در طرح پیشنهادی آمده که دولت می تواند در ماه رمضان "با توجه به شرایط اقلیمی" حداکثر به میزان دو ساعت از ساعت کار کارکنان ادارات کم کند.

مجلس ایران شهریور ماه امسال تعطیلی عید فطر را از یک روز به دو روز افزایش داد و در طرح پیشنهادی آمده است "در صورتی که روز عید فطر در روز جمعه واقع شود تعطیلی عید فطر دو روز خواهد بود."